Projecten en ideeën

 Heemkunde Voerendaal wil zich inzetten voor meer historisch besef. Dit kan door kleine veranderingen in de wijken of in het landschap die herinneren aan het verleden of aan gebeurtenissen. Hieronder vindt u enkele projecten waarvoor Heemkunde Voerendaal zich wil inzetten.


Grafkelder Van Panhuys
In het Haerenbos ligt een oude grafkelder. Deze behoort nog steeds toe aan de Familie Van Panhuys die tot eind negentiende eeuw woonachtig was op kasteel Haeren. De grafkelder werd in 1808 gebouwd in opdracht van Willem Hendrik van Panhuys.

Heemkunde Voerendaal vindt het een prima idee om de grafkelder weer zichtbaar te maken. Eerst zullen er maatregelen genomen moeten worden zodat het "monument" beschermd wordt. Het gemetselde dak van de grafkelder is heel kwetsbaar. Het ligt onder een laag grond en ziet er uit als een heuvel waarover wellicht gelopen wordt. De gemetselde koepel kan dan instorten. Los van de onherstelbare schade aan de grafkelder kunnen personen ook ernstig letsel oplopen. Er zijn duidelijk zichtbare vernielingen in de grafkelder, nissen die afbrokkelen, namen die in de zachte mergel worden gekrast.
Dit alles komt het "monument" niet ten goede. Samen met de familie Van Panhuys, proberen we grip te krijgen op de situatie. Regelmatig toezicht, schoon maken van het terrein, opruimen en herstellen waar nodig van de kelder, levert straks een mooi monument op waar "onder begeleiding" de bezoeker de kelder kan bezichtigen.

Heemkunde Voerendaal is gestart met het opschonen van het eiland en de ringsloot. Een bord met daarop de omschrijving van de grafkelder en het ontstaan er van, geeft de wandelaar informatie. Dit geheel is een aanwinst voor Voerendaal en het zou de eerste keer zijn dat de grafkelder voor publiek zichtbaar wordt.

De plannen hebben niet alleen betrekking op het grafeiland en de kelder, maar ook op herplant van oorspronkelijke bomen zoals de Rode Beuk, het herstel van het laantje en het inrichten van de oude waterloop de Sprung als voetpad.

Project Keerberg
Update: Het project krijgt een impuls door het boekwerkje van Enny Steinbusch-Huyts. Zij is geboren in de Keerberg op nummer 22, de huidige woning van Reinart Rothkrans. Enny Steinbusch Huyts overleed in 2004 en in haar nalatenschap vond haar dochter een gedetaileerd boekwerk over de Keerberg en de omgeving.
Het boekwerkje is overgedragen aan Heemkunde Voerendaal. We gaan kijken hoe we dit boekwerk in meer of mindere mate publiek kunnen maken.

De Keerberg een lange straat vanaf de Looierstraat helemaal tot aan de Valkenburgerweg, vroeger zelfs vanaf het Kerkplein tot aan de Valkenburgerweg. Een straat met nauwelijks enige stijging dus van een berg is al helemaal geen sprake, vanwaar dan toch die naam Keerberg? Op een oude kaart van 1811-1832 zien we een waterstroompje van de Keerberg naar de Molenbeek gaan. Toch zou deze beek over de volle lengte van de Keerberg hebben gestroomd en uit de benaming af te leiden ook nog in de straat Op de Beek. Waar kwam het water van deze beek vandaan, waren er bronnen? Welke families woonden er op de Keerberg? Wij willen graag leden oproepen om mee het project te trekken: d.w.z. met bewoners en oud-bewoners gaan praten, geschiedenis van de bewoners uitzoeken, in kaart brengen van vroegere bedrijfjes op de Keerberg. Over een jaar willen we dan een presentatie geven over "de Keerberg van toen".


Herstel Cortenbacherbos
Het Cortenbacherbos wordt volgens plannen van de gemeente in 2023 hersteld. Heemkunde Voerendaal ziet graag dat de loop van de Hongerbeek weer wordt hersteld.
De Hongerbeek werd dusdanig aangepast zodat deze loosde op de grachten van kasteel Cortenbach. Historisch gezien is dit niet juist. De Hongerbeek liep langs de grachten. De grachten vulden zich met grondwater en hadden een overloop op de Hogerbeek. Gevolg van het lozen op de grachten is dat deze dichtslibben.
Bij het herstel van het Cortenbacherbos wil heemkunde Voerendaal ook het herstel van de loop van de Hongerbeek realiseren.



Projecten indienen

Heeft u ook een idee over een project dat kan bijdragen aan de herleving van de historie van Voerendaal?

U kunt uw idee insturen wellicht gaat Heemkunde Voerendaal daarmee aan de slag.
Omschrijft u waar het project over gaat en waarom het volgens u bijdraagt aan de Voerendaalse historie.

De status van een project wordt door middel van een kleurenbalkje aangegeven.

  • Rood: er is een reëel idee, maar de plannen moeten nog worden uitgewerkt.

  • Oranje: er zijn uitgewerkte plannen, maar de financiering en de vergunningen zijn nog niet rond.

  • Groen: de plannen zijn uitgewerkt en de financiering en de vergunningen zijn rond.

  • Blauw: de feitelijke realisering is in gang gezet.

  • Groen/blauw/groen/blauw: het project is gerealiseerd.


Financiering van de projecten

Bij dit soort projecten is er altijd wel een financieel probleem. Materiaal en arbeidsloon zijn vaak de grootste kostenposten. Natuurlijk kunnen mensen bijdragen aan een project. Dit kan door geld beschikbaar te stellen, maar ook door materialen en arbeidskracht.

Daar waar sprake is van aanpassingen in de openbare ruimte zoals in het project van de dorpspomp aan het Laurentiusplein, is samenwerking met de Gemeente nodig. In overleg met de gemeente die uiteraard altijd toestemming moet geven voor het realiseren van een project, kan er een coördinator worden aangesteld die er voor zorgt dat alle benodigde materialen en mankracht op het juiste moment op de juiste plaats zijn.

Zelf meewerken aan het zichtbaar maken van een stukje Voerendaalse historie geeft zoveel meer voldoening.

Herstel oude dorpspomp en herinrichting Laurentiusplein
Aan het Laurentiusplein stond vroeger een dorpspomp waar de bewoners hun drinkwater gingen halen. Deze plek aan het Laurentiusplein was niet alleen een punt waar bewoners elkaar troffen om water te halen maar tevens een sociaal trefpunt waar de laatste nieuwtjes uit het dorp werden uitgewisseld.
Water halen bij de pomp is nu gelukkig niet meer nodig maar het sociale trefpunt misschien des te meer.

Het vierjarig jongetje Leon Wesley werd als onderduiker in Voerendaal door de Duitse bezetter afgevoerd en vermoord in Auswitch. Een monumentje bestaande uit een plaat van Cortenstaal in het trottoir herinnert aan deze gebeurtenis.

Heemkunde Voerendaal heeft in samenwerking met buurtvereniging St. Barabara, Gemeente Voerendaal en Vanhier Wonen de herbouw van de dorpspomp Gerealiseerd.
Niet alleen de dorpspomp is herbouwd, maar er is ook een middenpad over de lengte van het plantsoen aangelegd in gele klinkers. Hierdoor loopt het "gele lint" vanaf de Tenelenweg door tot aan het einde op het Laurentiusplein. De herbouwde pomp staat op een pleintje met links en rechts een bankje.